Chyba nikt nie spodziewał się, jak wielkie emocje wywołają projekty odrębnych ustaw zawodowych (ustawy o architektach i ustawy o inżynierach budownictwa), przedstawione w październiku br. przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju. Jeszcze kilka miesięcy temu resort zapowiadał, że projekty te zmierzają do wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z lutego 2018 r. (więcej na temat wyroku TU), w którym sędziowie uznali, że ograniczenia uprawnień budowlanych uregulowane powinny zostać na poziomie ustawy, a nie rozporządzenia – jak ma to miejsce dziś.

Ministerstwo przygotowało dwa projekty, w których określono zakres kompetencji architekta – niejako w ramach tytułu zawodowego, a nie jak obecnie, w ramach uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej oraz zakres uprawnień budowlanych w odpowiednich specjalnościach – jeśli chodzi o inżynierów budownictwa.

12 grudnia br. podczas posiedzenia senackiej Komisji Ustawodawczej dowiedzieliśmy się, że wyrok TK zostanie wykonany w najprostszy (nie znaczy najlepszy!) sposób. Ustawodawca zdecydował o „przeniesieniu” zakwestionowanych przez TK przepisów rozporządzenia w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie do ustawy Prawo budowlane.

Oczywiście ten scenariusz nie zaskakuje w kontekście dyskusji, którą projekty ustaw wywołały w środowisku inżynierów budownictwa. Tak więc wiemy już, że ustawa o architektach będzie procedowana bez pośpiechu, choć Ministerstwo zapowiada, że z prac nie rezygnuje. Obecnie trwa analiza uwag zgłoszonych w toku konsultacji społecznych, a nowe wersje projektów zostaną ponownie przedstawione do opinii samorządom zawodowym. 

Więcej na temat projektu ustawy można przeczytać TU.

Wyciąg z właściwych przepisów:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art.  31.

1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.

2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

3.  Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Art.  65.

1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.

2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę.

3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter dopuszczalnego zatrudniania określa ustawa.

4. Minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej wysokości określa ustawa.

5. Władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych.

Art.  92.

1. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

2. Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.